Eksplozja: Różnice pomiędzy wersjami
Przejdź do nawigacji
Przejdź do wyszukiwania
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja przejrzana] |
d →Właściwości: akt. |
Zmiany w pisowni |
||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
[[Plik:Eksplozja TNT.gif|frame|right|Eksplozja]] | [[Plik:Eksplozja TNT.gif|frame|right|Eksplozja]] | ||
'''Eksplozja''' jest fizycznym wydarzeniem w świecie [[Minecraft]] | '''Eksplozja''' jest fizycznym wydarzeniem w świecie [[Minecraft]] spowodowanym przez [[TNT]], [[creeper]]y, [[Wither]]a lub ogniste kule [[ghast]]ów. Wybuch może zniszczyć pobliskie bloki, zabić [[moby]] i gracza, a także wzniecić [[ogień]]. | ||
== Właściwości == | == Właściwości == | ||
*'''Wielkość''' | *'''Wielkość''' – zapalenie [[TNT]] sprawia, że jego wielkość zmienia się w 0,98 × 0,98 × 0,98 bloku. | ||
*'''Siła''' | *'''Siła''' – siła eksplozji określa promień wybuchu. | ||
**{{EntitySprite|wither}} [[Wither]] w momencie pierwszego spadku punktów zdrowia do połowy '''''(tylko w [[Bedrock Edition]])''''' | **{{EntitySprite|wither}} [[Wither]] w momencie pierwszego spadku punktów zdrowia do połowy '''''(tylko w [[Bedrock Edition]])''''' – '''8''', przy czym niszczy każdy blok możliwy do zniszczenia w trybie przetrwania niezależnie od odporności na eksplozje. | ||
**{{EntitySprite|wither}} Wither podczas odradzania oraz podczas śmierci '''''(tylko w [[Bedrock Edition]])''''' | **{{EntitySprite|wither}} Wither podczas odradzania oraz podczas śmierci '''''(tylko w [[Bedrock Edition]])''''' – '''7'''. | ||
**[[Kryształ Endu]] (kiedy niszczony) | **[[Kryształ Endu]] (kiedy niszczony) – '''6''', przy czym wszystkie pobliskie kryształy Endu również eksplodują. | ||
**{{EntitySprite|creeper}} Naładowany [[creeper]] | **{{EntitySprite|creeper}} Naładowany [[creeper]] – '''6''', przy czym niektóre uśmiercone [[moby]] upuszczają [[Głowa|głowy]] lub czaszki. | ||
**{{BlockSprite|1004}} [[Łóżko]] użyte w [[Nether|Netherze]] lub [[End|Endzie]] | **{{BlockSprite|1004}} [[Łóżko]] użyte w [[Nether|Netherze]] lub [[End|Endzie]] – '''5'''. | ||
**{{BlockSprite|1889}} [[Kotwica odrodzenia]] użyta w [[Świat|Świecie]] lub [[End|Endzie]] | **{{BlockSprite|1889}} [[Kotwica odrodzenia]] użyta w [[Świat|Świecie]] lub [[End|Endzie]] – '''5'''. | ||
**{{BlockSprite|1472}} [[TNT]] | **{{BlockSprite|1472}} [[TNT]] – '''4'''. | ||
**Podwodne TNT '''''(tylko w [[Bedrock Edition]] i [[Education Edition]])''''' | **Podwodne TNT '''''(tylko w [[Bedrock Edition]] i [[Education Edition]])''''' – 4 (również pod [[Woda|wodą]]). | ||
**{{EntitySprite|creeper}} Creeper - '''3''' | **{{EntitySprite|creeper}} Creeper - '''3'''. | ||
**{{EntitySprite|ghast}} {{ItemSprite|47}} [[Ognista kula]] [[Ghast| | **{{EntitySprite|ghast}} {{ItemSprite|47}} [[Ognista kula]] [[Ghast|ghasta]] - '''1'''. | ||
**Czarna czaszka Withera - '''1''' | **Czarna czaszka Withera - '''1'''. | ||
**Niebieska czaszka Withera | **Niebieska czaszka Withera – '''1''', przy czym niszczone są wszystkie bloki w zasięgu eksplozji o odporności na eksplozje nie większej niż 0,8. | ||
*'''Zdolność do wzniecania ognia''' | *'''Zdolność do wzniecania ognia''' – eksplozje wywołane przez ognistą kulę, kotwicę odrodzenia oraz łóżko mają taką właściwość. | ||
[[Plik:542px-ExplosionRay.png|200px|right|thumb|Promienie wybuchu]] | [[Plik:542px-ExplosionRay.png|200px|right|thumb|Promienie wybuchu]] | ||
== Proces == | == Proces == | ||
=== Niszczenie bloków === | === Niszczenie bloków === | ||
*Wybuch rozchodzi się od środka do każdego z 1352 punktów równomiernie rozłożonych na powierzchni sześcianu gdzie eksplozja skupia się na krawędzi bloku o długości 2. | *Wybuch rozchodzi się od środka do każdego z 1352 punktów równomiernie rozłożonych na powierzchni sześcianu, gdzie eksplozja skupia się na krawędzi bloku o długości 2. | ||
*Każdemu takiemu promieniowi dany jest parametr intensywności o wartości od <code>(0,7 × ''siła eksplozji'')</code> do <code>(1,3 × ''siła eksplozji'')</code>. | *Każdemu takiemu promieniowi dany jest parametr intensywności o wartości od <code>(0,7 × ''siła eksplozji'')</code> do <code>(1,3 × ''siła eksplozji'')</code>. | ||
*Po każdorazowym pokonaniu odległości 0,3 bloku w powietrzu od intensywności danego promienia eksplozji odejmuje się <code>(0,3 × 0,75)</code>, czyli 0,225. Każdy [[Bloki|blok]] niż [[powietrze]] z kolei zmniejsza intensywność każdego promienia eksplozji o <code>(''odporność na eksplozje'' + 0,3) × 0,3</code>. Dopóki opór bloku nie absorbuje w pełni siły promienia wybuchu, każdy kolejny blok na drodze promienia jest niszczony. | *Po każdorazowym pokonaniu odległości 0,3 bloku w powietrzu od intensywności danego promienia eksplozji odejmuje się <code>(0,3 × 0,75)</code>, czyli 0,225. Każdy [[Bloki|blok]] niż [[powietrze]] z kolei zmniejsza intensywność każdego promienia eksplozji o <code>(''odporność na eksplozje'' + 0,3) × 0,3</code>. Dopóki opór bloku nie absorbuje w pełni siły promienia wybuchu, każdy kolejny blok na drodze promienia jest niszczony. | ||
| Linia 29: | Linia 29: | ||
*Minimalna odporność bloku na maksymalną siłę eksplozji wyraża się wzorem <code>((1,3 × <var>siła eksplozji</var> − <var>ilość osłabień</var> × 0,225) / 0,3) − 0.3</code>. | *Minimalna odporność bloku na maksymalną siłę eksplozji wyraża się wzorem <code>((1,3 × <var>siła eksplozji</var> − <var>ilość osłabień</var> × 0,225) / 0,3) − 0.3</code>. | ||
Maksymalny zasięg wybuchu naładowanego creepera wynosi 10,2, TNT | Maksymalny zasięg wybuchu naładowanego creepera wynosi 10,2, TNT – 6,9, creepera – 5,1, a kuli ghasta – 1,5. Na przykład TNT może zniszczyć [[Pochodnia|pochodnię]] oddaloną od niego o 7 bloków. Minimalna odporność bloku na maksymalną siłę naładowanego creepera wynosi 24,2, TNT – 15,534, creepera – 11,2, a kuli ghasta – 3,284. Źródło [[woda|wody]] lub [[lawa|lawy]] oraz [[obsydian]] mogą być zniszczone przy użyciu odpowiedniej ilości TNT (dla przykładu: obsydian może być zniszczony za pomocą 648 sztuk TNT). Jednak [[skała macierzysta]] jest niezniszczalna z tego powodu, że do jej zniszczenia potrzeba aż 360000 sztuk TNT. Żaden komputer nie wytrzymałby takiego obciążenia, ponieważ gra by się zawiesiła, a zapis gry stałby się nie do odtworzenia. | ||
=== Interakcja z innymi środkami wybuchowymi === | === Interakcja z innymi środkami wybuchowymi === | ||
Możliwe jest wystrzelenie ładunków wybuchowych (lub bloków podatnych na grawitację) za pomocą innych ładunków wybuchowych, aby to się stało jeden ładunek wybuchowy musi stać w odległości 2 bloków od drugiego i wybuchnąć. | Możliwe jest wystrzelenie ładunków wybuchowych (lub bloków podatnych na grawitację) za pomocą innych ładunków wybuchowych, aby to się stało, jeden ładunek wybuchowy musi stać w odległości 2 bloków od drugiego i wybuchnąć. | ||
*Dla każdego bloku, w którym osłabienie jest mniejsze niż 1 | *Dla każdego bloku, w którym osłabienie jest mniejsze niż 1, oddziaływanie jest równe (1 - tłumienie) obrażeniom od wybuchu. | ||
*Spróbuj zastosować <code>(wpływ oddziaływania) · 4 · promień + 1</code> uszkodzenie bloku tak, aby jego prędkość zwiększała się pod wpływem siły eksplozji. | *Spróbuj zastosować <code>(wpływ oddziaływania) · 4 · promień + 1</code> uszkodzenie bloku tak, aby jego prędkość zwiększała się pod wpływem siły eksplozji. | ||
| Linia 41: | Linia 41: | ||
Obrażenia od wybuchu stanowią widoczne punkty wszystkich sporządzonych jednolicie próbek ułożonych na osi ograniczającego sześcianu (ang. ''AABB''). Widoczność punktów ustala się poprzez śledzenie promieni z punktu eksplozji do próbek. Szczegóły dotyczące pobierania próbek i śledzenia promieni od epicentrum wybuchu, wykracza poza zakres tego artykułu. Odstęp punktów od zapalonego TNT wynosi <code>1 / 2,96</code>. | Obrażenia od wybuchu stanowią widoczne punkty wszystkich sporządzonych jednolicie próbek ułożonych na osi ograniczającego sześcianu (ang. ''AABB''). Widoczność punktów ustala się poprzez śledzenie promieni z punktu eksplozji do próbek. Szczegóły dotyczące pobierania próbek i śledzenia promieni od epicentrum wybuchu, wykracza poza zakres tego artykułu. Odstęp punktów od zapalonego TNT wynosi <code>1 / 2,96</code>. | ||
Wyniki ''AABB'' są często różne jeżeli wystrzał jest skierowany w inne strony. Np. typowa armata TNT | Wyniki ''AABB'' są często różne, jeżeli wystrzał jest skierowany w inne strony. Np. typowa armata TNT wystrzeliwuje pocisk najdalej w stronę zachodnią, dlatego że siła ''AABB'' TNT skierowana jest właśnie w tym kierunku. | ||
=== Możliwość wzniecenia ognia === | === Możliwość wzniecenia ognia === | ||
| Linia 64: | Linia 64: | ||
|{{BlockLink|Blok portalu bramy Endu|id=144}}||{{Blast Resistance Values|Blok portalu bramy Endu|id=144}} | |{{BlockLink|Blok portalu bramy Endu|id=144}}||{{Blast Resistance Values|Blok portalu bramy Endu|id=144}} | ||
|- | |- | ||
|{{BlockLink|id=144|Portal | |{{BlockLink|id=144|Portal Endu}} | ||
|{{Blast Resistance Values|Portal Endu}} | |{{Blast Resistance Values|Portal Endu}} | ||
|- | |- | ||
| Linia 101: | Linia 101: | ||
|{{BlockLink|Woda}}||{{Blast Resistance Values|Woda}} | |{{BlockLink|Woda}}||{{Blast Resistance Values|Woda}} | ||
|- | |- | ||
|{{BlockLink|Jajo | |{{BlockLink|Jajo Smoka}}||{{Blast Resistance Values|Jajo Smoka}} | ||
|- | |- | ||
|{{BlockLink|Kamień Endu|id=1146}}||{{Blast Resistance Values|Kamień Endu}} | |{{BlockLink|Kamień Endu|id=1146}}||{{Blast Resistance Values|Kamień Endu}} | ||
| Linia 230: | Linia 230: | ||
|{{Blast Resistance Values|Żelazna klapa}} | |{{Blast Resistance Values|Żelazna klapa}} | ||
|- | |- | ||
|{{BlockLink| | |{{BlockLink|Przywoływacz potworów|id=1748|Spawner potworów}} | ||
|{{Blast Resistance Values|Spawner potworów}} | |{{Blast Resistance Values|Spawner potworów}} | ||
|- | |- | ||
| Linia 278: | Linia 278: | ||
|{{Blast Resistance Values|Magiczna latarnia}} | |{{Blast Resistance Values|Magiczna latarnia}} | ||
|- | |- | ||
|{{BlockLink| | |{{BlockLink|Złoże węgla|id=1295}} | ||
|{{Blast Resistance Values|Ruda węgla}} | |{{Blast Resistance Values|Ruda węgla}} | ||
|- | |- | ||
| Linia 287: | Linia 287: | ||
|{{Blast Resistance Values|Przewodnia}} | |{{Blast Resistance Values|Przewodnia}} | ||
|- | |- | ||
|{{BlockLink|id=1296| | |{{BlockLink|id=1296|Złoże diamentu}} | ||
|{{Blast Resistance Values|Ruda diamentu}} | |{{Blast Resistance Values|Ruda diamentu}} | ||
|} | |} | ||
| Linia 293: | Linia 293: | ||
! Nazwa bloku !! Odporność bloku | ! Nazwa bloku !! Odporność bloku | ||
|- | |- | ||
|{{BlockLink|id=1297| | |{{BlockLink|id=1297|Złoże szmaragdu}}||{{Blast Resistance Values|Ruda szmaragdu}} | ||
|- | |- | ||
|{{BlockSprite|1298}} {{BlockSprite|1896}} [[ | |{{BlockSprite|1298}} {{BlockSprite|1896}} [[Złoże złota]] | ||
|{{Blast Resistance Values|Ruda złota}} | |{{Blast Resistance Values|Ruda złota}} | ||
|- | |- | ||
|{{BlockLink|id=1299| | |{{BlockLink|id=1299|Złoże żelaza}} | ||
|{{Blast Resistance Values|Ruda żelaza}} | |{{Blast Resistance Values|Ruda żelaza}} | ||
|- | |- | ||
| Linia 306: | Linia 306: | ||
|{{BlockLink|id=217|Blok lazurytu}}||{{Blast Resistance Values|Blok lazurytu}} | |{{BlockLink|id=217|Blok lazurytu}}||{{Blast Resistance Values|Blok lazurytu}} | ||
|- | |- | ||
|{{BlockLink|id=241| | |{{BlockLink|id=241|Złoże lazurytu}}||{{Blast Resistance Values|Ruda lazurytu}} | ||
|- | |- | ||
|{{BlockLink|id=1301| | |{{BlockLink|id=1301|Złoże kwarcu}}||{{Blast Resistance Values|Ruda kwarcu}} | ||
|- | |- | ||
|{{BlockLink|Deski|id=1313}}||{{Blast Resistance Values|Deski}} | |{{BlockLink|Deski|id=1313}}||{{Blast Resistance Values|Deski}} | ||
|- | |- | ||
|{{BlockLink|id=1302| | |{{BlockLink|id=1302|Złoże redstone}}||{{Blast Resistance Values|Ruda redstone}} | ||
|- | |- | ||
|{{BlockLink|id=1345|Płot}}||{{Blast Resistance Values|Drewniany płot}} | |{{BlockLink|id=1345|Płot}}||{{Blast Resistance Values|Drewniany płot}} | ||
| Linia 341: | Linia 341: | ||
|{{BlockLink|id=1445|Stół rzemieślniczy}}||{{Blast Resistance Values|Stół rzemieślniczy}} | |{{BlockLink|id=1445|Stół rzemieślniczy}}||{{Blast Resistance Values|Stół rzemieślniczy}} | ||
|- | |- | ||
|{{BlockLink|Blok | |{{BlockLink|Blok susz. wodorostów|Blok suszonych wodorostów|id=458}} | ||
|{{Blast Resistance Values|Blok suszonych wodorostów}} | |{{Blast Resistance Values|Blok suszonych wodorostów}} | ||
|- | |- | ||
| Linia 389: | Linia 389: | ||
|{{BlockLink|id=1093|Sztandar}}||{{Blast Resistance Values|Sztandar}} | |{{BlockLink|id=1093|Sztandar}}||{{Blast Resistance Values|Sztandar}} | ||
|- | |- | ||
|{{BlockLink|id=1648|Jack o'Lantern}}||{{Blast Resistance Values|Jack o'Lantern}} | |{{BlockLink|id=1648|Latarnia dyniowa|Jack o'Lantern}}||{{Blast Resistance Values|Jack o'Lantern}} | ||
|- | |- | ||
|{{BlockLink|id=1649|Arbuz}} | |{{BlockLink|id=1649|Arbuz}} | ||
| Linia 592: | Linia 592: | ||
|{{BlockLink|Jasnogłaz}}||{{Blast Resistance Values|Jasnogłaz}} | |{{BlockLink|Jasnogłaz}}||{{Blast Resistance Values|Jasnogłaz}} | ||
|- | |- | ||
|{{BlockLink|Lampa|id=1731}} | |{{BlockLink|Lampa redstone|id=1731|Lampa}} | ||
|{{Blast Resistance Values|Lampa}} | |{{Blast Resistance Values|Lampa}} | ||
|- | |- | ||
| Linia 748: | Linia 748: | ||
== Typowy promień wybuchu == | == Typowy promień wybuchu == | ||
Naszą postać mogą zabić promienie 1,2,4 (promienie wybuchu TNT) | Naszą postać mogą zabić promienie 1,2,4 (promienie wybuchu TNT). Zabierają one 100% [[życie|życia]]. Od najmniejszej izolinii szkody wynoszą: 0%, 25%, 50%, 75% i 100%. [[Zbroja]] może pochłaniać obrażenia. | ||
[[Plik:600px-KillRadiiGrenade1.png|300px]][[Plik:600px-KillRadiiGrenade2.png|300px]][[Plik:600px-KillRadiiGrenade4.png|300px]] | [[Plik:600px-KillRadiiGrenade1.png|300px]][[Plik:600px-KillRadiiGrenade2.png|300px]][[Plik:600px-KillRadiiGrenade4.png|300px]] | ||
Wersja z 11:59, 4 kwi 2023
Eksplozja jest fizycznym wydarzeniem w świecie Minecraft spowodowanym przez TNT, creepery, Withera lub ogniste kule ghastów. Wybuch może zniszczyć pobliskie bloki, zabić moby i gracza, a także wzniecić ogień.
Właściwości
- Wielkość – zapalenie TNT sprawia, że jego wielkość zmienia się w 0,98 × 0,98 × 0,98 bloku.
- Siła – siła eksplozji określa promień wybuchu.
- Wither w momencie pierwszego spadku punktów zdrowia do połowy (tylko w Bedrock Edition) – 8, przy czym niszczy każdy blok możliwy do zniszczenia w trybie przetrwania niezależnie od odporności na eksplozje.
- Wither podczas odradzania oraz podczas śmierci (tylko w Bedrock Edition) – 7.
- Kryształ Endu (kiedy niszczony) – 6, przy czym wszystkie pobliskie kryształy Endu również eksplodują.
- Naładowany creeper – 6, przy czym niektóre uśmiercone moby upuszczają głowy lub czaszki.
- Łóżko użyte w Netherze lub Endzie – 5.
- Kotwica odrodzenia użyta w Świecie lub Endzie – 5.
- TNT – 4.
- Podwodne TNT (tylko w Bedrock Edition i Education Edition) – 4 (również pod wodą).
- Creeper - 3.
- Ognista kula ghasta - 1.
- Czarna czaszka Withera - 1.
- Niebieska czaszka Withera – 1, przy czym niszczone są wszystkie bloki w zasięgu eksplozji o odporności na eksplozje nie większej niż 0,8.
- Zdolność do wzniecania ognia – eksplozje wywołane przez ognistą kulę, kotwicę odrodzenia oraz łóżko mają taką właściwość.
Proces
Niszczenie bloków
- Wybuch rozchodzi się od środka do każdego z 1352 punktów równomiernie rozłożonych na powierzchni sześcianu, gdzie eksplozja skupia się na krawędzi bloku o długości 2.
- Każdemu takiemu promieniowi dany jest parametr intensywności o wartości od
(0,7 × siła eksplozji)do(1,3 × siła eksplozji). - Po każdorazowym pokonaniu odległości 0,3 bloku w powietrzu od intensywności danego promienia eksplozji odejmuje się
(0,3 × 0,75), czyli 0,225. Każdy blok niż powietrze z kolei zmniejsza intensywność każdego promienia eksplozji o(odporność na eksplozje + 0,3) × 0,3. Dopóki opór bloku nie absorbuje w pełni siły promienia wybuchu, każdy kolejny blok na drodze promienia jest niszczony. - Maksymalny zasięg wybuchu w powietrzu wyraża się wzorem
[1,3 × siła eksplozji / 0,225] × 0,3, gdzie[x]to funkcja zwracająca część całkowitą liczby x. - Minimalna odporność bloku na maksymalną siłę eksplozji wyraża się wzorem
((1,3 × siła eksplozji − ilość osłabień × 0,225) / 0,3) − 0.3.
Maksymalny zasięg wybuchu naładowanego creepera wynosi 10,2, TNT – 6,9, creepera – 5,1, a kuli ghasta – 1,5. Na przykład TNT może zniszczyć pochodnię oddaloną od niego o 7 bloków. Minimalna odporność bloku na maksymalną siłę naładowanego creepera wynosi 24,2, TNT – 15,534, creepera – 11,2, a kuli ghasta – 3,284. Źródło wody lub lawy oraz obsydian mogą być zniszczone przy użyciu odpowiedniej ilości TNT (dla przykładu: obsydian może być zniszczony za pomocą 648 sztuk TNT). Jednak skała macierzysta jest niezniszczalna z tego powodu, że do jej zniszczenia potrzeba aż 360000 sztuk TNT. Żaden komputer nie wytrzymałby takiego obciążenia, ponieważ gra by się zawiesiła, a zapis gry stałby się nie do odtworzenia.
Interakcja z innymi środkami wybuchowymi
Możliwe jest wystrzelenie ładunków wybuchowych (lub bloków podatnych na grawitację) za pomocą innych ładunków wybuchowych, aby to się stało, jeden ładunek wybuchowy musi stać w odległości 2 bloków od drugiego i wybuchnąć.
- Dla każdego bloku, w którym osłabienie jest mniejsze niż 1, oddziaływanie jest równe (1 - tłumienie) obrażeniom od wybuchu.
- Spróbuj zastosować
(wpływ oddziaływania) · 4 · promień + 1uszkodzenie bloku tak, aby jego prędkość zwiększała się pod wpływem siły eksplozji.
W związku z tym bloki, które są wystrzeliwane zawsze muszą ponieść przynajmniej jeden punkt uszkodzenia, ponieważ muszą znajdować się w promieniu wybuchu.
Obliczanie obrażeń od wybuchu
Obrażenia od wybuchu stanowią widoczne punkty wszystkich sporządzonych jednolicie próbek ułożonych na osi ograniczającego sześcianu (ang. AABB). Widoczność punktów ustala się poprzez śledzenie promieni z punktu eksplozji do próbek. Szczegóły dotyczące pobierania próbek i śledzenia promieni od epicentrum wybuchu, wykracza poza zakres tego artykułu. Odstęp punktów od zapalonego TNT wynosi 1 / 2,96.
Wyniki AABB są często różne, jeżeli wystrzał jest skierowany w inne strony. Np. typowa armata TNT wystrzeliwuje pocisk najdalej w stronę zachodnią, dlatego że siła AABB TNT skierowana jest właśnie w tym kierunku.
Możliwość wzniecenia ognia
Jeżeli wybuch może spowodować ogień wtedy 1/3 przestrzeni w miejscu wybuchu nad solidnymi blokami zapala się. Przed wersją 1.3 Beta ghasty mogły podpalać ognistymi kulami okoliczne bloki.
Odporność bloków
Poniższe informacje pobrane są z testów w grze (1.15 lub snapshoty wersji 1.16).
Od wersji 1.15 (w nieoficjalnych wersjach od 1.15-pre1) odporność na eksplozje wszystkich bloków jest pięć razy mniejsza niż przed jej wydaniem, jednak siła wszystkich eksplozji wobec bloków również została obniżona pięć razy. Zmiana ta umożliwiła optymalizację wybuchów TNT.
[edytuj]
Typowy promień wybuchu
Naszą postać mogą zabić promienie 1,2,4 (promienie wybuchu TNT). Zabierają one 100% życia. Od najmniejszej izolinii szkody wynoszą: 0%, 25%, 50%, 75% i 100%. Zbroja może pochłaniać obrażenia.
